The power of touch

Het Corona virus heeft ervoor gezorgd dat we fysiek nu meer afstand nemen van elkaar dan voorheen. Elkaar aanraken is uit den boze. En de vraag is maar of dit ooit weer gaat mogen. Gaan we elkaar in de toekomst terug zorgeloos begroeten met een knuffel of blijft het bij ’n knikje op afstand?

Ikzelf mis het toch wel een beetje. Ik hou van aanrakingen tussen mensen. Een enthousiaste handdruk bij een nieuwe ontmoeting, een schouderklopje dat een compliment kracht bijzet of een spontane kus bij een weerzien met familie. Het voelt voor mij persoonlijk toch allemaal wat hartelijker en warmer dan dit “nieuwe normaal” met de verplichtte 1,5m afstand. Maar… Ik ben dan ook wel ’n touchy persoon. 🙂

Online kleding kopen is voor mij ’n uitdaging, want ik wil de stof voelen. Als ik naar een foto van mijn twee metekindjes kijk, wil ik niets liever dan mijn hand “in de foto steken” en hun schattige, ronde wangetjes strelen. En als ik een onbekend voorwerp zie en zeg: “Hé, mag ik dat eens zien?”, bedoel ik eigenlijk “Hé, mag ik dat eens aanraken?”. Mijn genegenheid naar de mensen die ik graag zie, toon ik door een knuffel of kus.

Hoewel mijn huidhonger dan misschien wat bovengemiddeld is ;-), heeft ieder mens aanraking nodig. Wij hebben 5 zintuigen waarmee we de wereld rondom ons absorberen: we zien (ogen), horen (oren), voelen (tast), ruiken (neus) en proeven (mond). Toch is er maar 1 zintuig waar wij mensen, en met uitbreiding alle zoogdieren, niet zonder kunnen leven. Dat is onze tastzin. Aanraking is een basale behoefte van de mens.

Wist je dat er zelfs zoiets bestaat als touch deprivation? Een tekort aan aanraking. Baby aapjes die na de geboorte van hun moeder weggehaald werden (maar verder alles kregen om te overleven), groeiden toch op tot agressievere apen met groeiachterstand en een lagere immuniteit. Ook bij de ontwikkeling van de mens is aanraking onontbeerlijk. Van onze 5 zintuigen is de tastzin het zintuig dat zich het eerst ontwikkelt in een embryo. Worden we niet aangeraakt als baby’tje? Dan zijn de gevolgen niet te onderschatten. De kindjes in Roemeense weeshuizen die door onderbemanning zelden werden aangeraakt kampten op latere leeftijd steevast met allerlei problemen.

Dat fascineerde me… Waarom hebben wij aanraking nodig om te overleven? En hoe kunnen we the power of touch inzetten om ons beter te voelen? In ons eigen vel dan op de eerste plaats, maar ook in onze interacties met anderen. Ik ben naar aanleiding van deze nieuwsbrief eens in de literatuur rond aanraking gedoken en vond 3 verrassende inzichten.

Inzicht 1: Jezelf aanraken als kalmeringsmechanisme

Jezelf niet aanraken: een eenvoudige opdracht, die in de praktijk onuitvoerbaar bleek. Dat was de uitkomst van een experiment waarbij studenten op 2 meter afstand tegenover elkaar moesten staan. Voeten op heupbreedte. Armen langs hun lichaam hangend (de zijkanten van het lichaam niet aanrakend) en vingers gespreid. De opdracht: Raak jezelf niet aan voor een zo lang mogelijke tijd. Wat bleek? Deze op het eerste zicht gemakkelijke opdracht bleek aartsmoeilijk. Al heel snel “faalden” de deelnemers doordat ze, vaak onbewust, toch even over hun arm wreven of aan hun gezicht krabden. Wij mensen raken onszelf, meestal onbewust, continu aan om onszelf te kalmeren. Het gaat hier over hele simpele, kleine aanrakingen. Bijvoorbeeld: even over onze bovenbenen wrijven, onze kin vasthouden of door ons haar wrijven. Door onszelf aan te raken brengen we op een natuurlijke manier ons cortisol niveau (stresshormoon) naar onder wanneer we stress ervaren. Let er maar eens op wanneer je bijvoorbeeld zenuwachtig wordt. Dan zal je jezelf heel wat meer gaan aanraken.

Je kan dit inzicht ook gebruiken voor self-soothingHeb je nood aan wat steun, maar ben je alleen? Neem je eigen hand dan vast of wrijf je handpalmen tegen elkaar. Wil je tot rust komen, maar niemand in de buurt? Geef jezelf die welverdiende voetmassage.

Inzicht 2: Aanraking als manier om te verbinden met anderen

Wat heeft het grootste effect: een schouderklopje of een mondeling complimentje “Goed gedaan!”? Maar ook, wat maakt het meeste indruk: een klap in je gezicht of een mondeling verwijt? Uit onderzoek is gebleken dat de impact van een aanraking tot 10x verder reikt dan die van een verbale expressie. Het schouderklopje of de klap zinderen dus heel wat langer (positief of negatief) na. Net omwille van die reden wordt onze huid ook wel eens ons externe zenuwstelsel genoemd en onze hand de extensie van ons hart.

Wanneer iemand je liefdevol aanraakt, wordt er oxytocine (het hechting hormoon) aangemaakt in je lichaam. Dit hormoon zorgt dat je de andere persoon in een positief daglicht ziet en ook gemakkelijker vertrouwt. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom voetbalteams waarbij er meer aanraking is tussen de spelers (schouderklopjes, bemoedigend klopje op de rug, enz.) beter presteren dan de clubs waarbij de spelers meer afstand houden. Op die manier is aanraking een manier om de verbinding met anderen te vergroten. Zoek je dus naar meer connectie met je partner? Of ben je net verwikkeld in een met de minuut oplopende ruzie met je vriend(in)? Roep dan een pauze in en neem elkaars hand vast. Dit kleine gebaar zal meteen de verbinding tussen jou en die ander herstellen en werkt bovendien kalmerend.

Ook tussen ouder en kind, kan aanraking een effectieve techniek zijn om meer verbondenheid te creëren. Een experiment waarbij ouders hun kind elke dag gedurende 20 minuten masseerden (en dit gedurende 30 dagen), bracht verrassende resultaten tot stand. De massage zorgde dat de kinderen gelukkiger en gemotiveerder waren. Maar… het voordeel was niet alleen aanwezig voor de ontvanger. De massage gaf ook de gever, de ouder in dit geval, een goed gevoel. Ouders verklaarden dat ze minder neerslachtig waren en optimistischer in het leven stonden na de 30 dagen. Zowel ouder als kind verklaarden eenduidig dat hun band sterker geworden was. Hoewel er geen (extra) verbale communicatie was, had de simpele power of touch ervoor gezorgd dat ze dichter bij elkaar waren gekomen.

Inzicht 3: Aanraking als medicijn

Hij is aan handen en voeten gebonden. Zij draagt het gewicht van de wereld op haar schouders. I have a gut feeling… Wat hebben deze uitdrukkingen gemeen? Ze linken allemaal een lichamelijke ervaring aan een emotie. Persoonlijk geloof ik sterk in deze connectie tussen lichaam en geest of in het Engels “the body-mind connection”. Stress bijvoorbeeld, een op het eerste zicht enkel mentaal verschijnsel, uit zich vaak in lichamelijke klachten zoals spierspanning, buikpijn en hoofdpijn. Maar ook traumatische ervaringen kunnen je fysieke gezondheid beïnvloeden en kunnen leiden tot psychosomatische klachten (dit zijn lichamelijke klachten die een psychische oorzaak hebben). Het is duidelijk: Your issues are in your tissues.

Wat kan dan helpen “to get the issues out of the tissues”? Een massage! Voor mij is het één van de meest ontspannende en deugddoende dingen die ik voor mezelf kan doen. Na een intensieve work-out, maar ook na een dag (stressy) bureauwerk, is een massage een heerlijke zintuigelijke ervaring. Maar, een massage voelt niet alleen goed… ze doet ook goed.

Massage activeert de drukreceptoren in onze huid en die sturen vervolgens een signaal naar onze hersenen. Zo worden er heel wat feel good stofjes, of hormonen, aangemaakt. Een massage vermindert het cortisol niveau (stress hormoon) in je lichaam en verhoogt serotine (bye bye angstgevoelens en hello happiness!). Persoonlijk kies ik de laatste maanden vaker voor een deep-tissue massage dan voor een pure relaxmassage. Het mag gerust een beetje pijn doen. Ik plan deze massage momenten ook echt in mijn agenda zodat ik met regelmaat terugkeer naar mijn therapeut. The things that get scheduled, get done.

Touch comes before sight and speech. It is the first language, and the last, and it always tells the truth.

Op de hoogte blijven? Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief

Geef een reactie

Blog onderwerpen