Een blanco blad op een schildersezel…

Beste lezer,

“Anke Gielen”. Dat zijn de woorden die ik typ in het zoekveld van Google. Het is de voornaam en familienaam van een jeugdvriendin van de lagere school. Sinds ons afstuderen op ons twaalfde, verloren we alle contact. Heel toevallig kwam haar naam ergens opnieuw ter sprake en impulsief typ ik nu de letters en ben benieuwd naar wat het zoekresultaat me zal opleveren. Een foto? Een profiel op sociale media? Een website? Maar niets van dat alles, zo blijkt. Anke blijkt onvindbaar op het grote, wereldwijde web. 

Ik zucht en scroll even verder door de zoekresultaten. Mijn oog wordt getrokken naar het beeld van een kleurrijke vaas met een prachtig boeket bloemen. Ik klik op de afbeelding en wordt doorverwezen naar de website van iemand met de naam Anke Gielen. Niet de jeugdvriendin. Maar, een Nederlandse kunstenares. Ze beschildert glazen vazen en biedt deze te koop aan via haar webshop. Ik kijk even verder op haar website en zie een knopje “creatieve workshops”. 

Eén maand verder. Het is avond. De werkdag zit er op. Ik neem de afrit richting Venlo. Want daar woont Anke. De kunstenares welteverstaan, niet de jeugdvriendin. Ik heb met haar een afspraak om 19u. Nadat ik haar website een maand geleden toevallig vond, nam ik vrij snel contact met haar op per mail. Ik besloot toen meteen in te gaan op haar aanbod om eens langs te komen. Ze zou me gedurende 2 uur begeleiden bij het maken van een eigen kunstwerk én ik zou eens tussen haar vazen op zoek kunnen gaan naar dat ene exemplaar dat een plekje verdiende in mijn woonkamer. 

Om stipt 19u parkeer ik mijn auto en zie Anke ietsje verder al op de stoep staan voor haar atelier. Ze is een goedlachse, vriendelijke vrouw die me oprecht welkom heet en meteen geruststelt. We wandelen binnen in haar kleine, volledig witte atelier. Er staan enkele van haar kleurrijke vazen op een tafeltje, gevuld met bloemen en aan de muur hangen schilderijtjes van haar hand. Ik neem de ruimte in me op. Op de achtergrond speelt rustige muziek. In de kamer staat ook een grote schildersezel, met daarop een wit blad papier. Dat wordt mijn kunstwerk, bedenk ik me en ik voel een lichte spanning opkomen. 

Maar eerst, stelt Anke me gerust, gaan we even intunen. Ik neem plaats aan het tafeltje en voor me ligt wit A4 papier en allerlei teken- en schildermaterialen. Waterverf, acrylverf, olieverf, een bekertje met water, penselen, maar ook kleurpotloden, wasco’s, enz. Ik bekijk al de materialen nieuwsgierig en moet zachtjes lachen met mezelf. Wat doe ik hier?! Ik ben ’n absolute amateur als het aankomt op tekenen of schilderen. Ik weet niet eens welk penseel ik moet nemen, hoeveel water er bij hoort, enz. Ik heb nul komma nul kennis van wat er me staat te gebeuren. 

Anke neemt plaats tegenover me. Ze neemt de tijd om zichzelf even voor te stellen. Ze is lerares op een kunstschool en daarnaast begeleidt ze dit soort van creatieve workshops. OMG, bedenk ik me. Lerares… Wat gaat ze wel niet denken als ik hier dadelijk aan de slag ga? 

De eerste oefening die ik van Anke krijg, is om het boeket verderop op een tafeltje even te observeren. Kies, afgaande op je intuïtie, de bloem die je aantrekt, die er voor jou uitspringt… , vraagt ze me. Mijn aandacht wordt getrokken door een paarse, weelderige bloem. Een knop waarvan de blaadjes al lichtjes geopend zijn. Niet gesloten, maar ook niet volledig geopend. Net perfect, zo vind ik.  Wanneer ik de bloem uit het boeket probeer te halen, stel ik vast dat het een tak is. De stengel verdeelt zich halverwege in 3. In totaal zijn er drie knoppen. De ene die ik al eerder opmerkte, en volgens mij in perfecte bloei, maar ook nog eentje volledig gesloten en klein en eentje volledig geopend en groot. 

Ik leg de bloem voor me. Probeer hem eens te tekenen, vraagt Anke me. Kies het materiaal dat jou aanspreekt. Ik besluit voor de waterverf te gaan en voorzichtig trek ik de eerste penseelstreken op het papier. De bloem komt tot leven. De paarse knopjes, de groene stengel, enkele blaadjes. Met wasco kan je, als je wil, nog enkele accentjes leggen, nodigt Anke me uit. Ik neem een rood wasco krijtje en probeer wat uit. Het geeft inderdaad een mooi effect. 

Terwijl ik dit alles doe, babbel ik met Anke honderduit. Ze blijkt een excellente luisteraar te zijn. Aandachtig en geduldig. Ik voel echt dat ze haar uiterste best doet om mij te begrijpen. Vaak laat ze ook even een stilte vallen en zegt dan toch iets. Een vaststelling of een open vraag die me aan het denken zet.  

Na een warme thee en een chocolaatje is het tijd voor de tweede oefening. Het echte werk. Anke vraagt me mijn stoel te keren richting de schildersezel. Mijn voeten stevig op de grond te plaatsen, mijn handen op mijn knieën te leggen en mijn ogen te sluiten. Ze zet een ander muziekje op en begeleidt me doorheen een korte meditatie over zelfliefde. Wat betekent liedliefde voor jou? Hoe kan je meer zelfliefde tonen aan jezelf? Dat is de vraag die blijft nazinderen na de meditatie. Ze vraagt me ook een intentie te plaatsen voor het creatieproces van het schilderij. Wat wil ik voelen? Hoe wil ik me voelen? 

En dan… dan is het aan mij. Ik staar naar het lege papier. Begin maar, nodigt Anke me uit. Denk niet te veel na. Laat je gedachtes los. Probeer uit je hoofd te gaan en naar je hart. Stop met denken. Begin met voelen. Niet zo gemakkelijk besef ik. Voor ik het goed en wel besef, ben ik in mijn hoofd een schilderijtje aan het bedenken om “uit te voeren” op papier. Maar, zo besef ik, dat is net niet de bedoeling. Leg de 30cm af van je hoofd naar je hart. Laat al je verwachtingen los en geniet van het proces. Het is zo’n mooie intentie.

Maar, als ik dan eindelijk van start ga, voel ik een enorme weerstand. Mijn ego speelt op. Ik wil “iets moois” maken. Iets unieks. Ik wil “het goed doen”. Ik wil niet als een sukkel overkomen die maar wat klunst en iets lelijks op de wereld zet. Ik wil een kunstwerkje met betekenis en diepgang, en dat er ook nog eens goed uitziet. Ik begin me af te vragen wat Anke denkt van mijn geklungel. Maar, terwijl ik dit alles aanhoor van het stemmetje in mijn hoofd, besef ik meteen wat hier de les is. Dit is weerstand. Dit is ego. 

Ik realiseer me: dat het allemaal niet uitmaakt. Al zou ik beslissen het hele doek gewoon rood te verven. Of 100 zwarte stipjes naast elkaar te zetten. Het zou niets uitmaken, bedenk me inwendig schaterlachend bij het vooruitzicht van een doek met die honderd zwarte stipjes. Enjoy the process. Ik MOET hier helemaal niets. Ik doe dit voor mezelf, om te genieten. Om mijn creativiteit de vrije loop te lopen. Om te ervaren hoe het voelt om het penseel over het papier te laten glijden. De kleuren tot stand te zien komen in het mengbakje waarin ik enkele dotjes verf heb gedoseerd. 

Heel stilletjes aan laat ik de controle wat los. Ik word moediger en schilder met losse hand een idee dat ik in mijn hoofd had. De ronde vormen van een vrouwelijk lichaam. Twee grote, open, blauwe ogen die de wereld inkijken. Onverschrokken en nieuwsgierig. Een open mond. Het doet me een beetje denken aan “De schreeuw” van Munch, merkt Anke op. Ik begrijp haar opmerking, maar antwoord meteen dat De schreeuw voor mij gelijk staat aan de emotie angst. Klopt, zegt Anke, ongelofelijk toch hé, hoe een schilderij zo duidelijk een emotie kan vertalen. 

Mijn open, rode lippen, staan eerder voor een uitgesprokenheid. Geen blad voor de mond nemen. Met integriteit jezelf tonen aan de wereld. Mijn waarheid spreken. Ik denk aan momenten waarop ik letterlijk een “krop” in de keel voelde. Een heel duidelijke, fysieke sensatie. Dat kan zeker, zegt Anke. Je keelchakra kan net voor jou het punt zijn van een energetische blokkade. Het is goed je hiervan bewust te zijn. Het is ok wanneer dit gebeurt. Het is een teken van je lichaam dat je iets wilt vertellen. De volgende keer dat dit gebeurt, kan je, in plaats van je lichaam te “vervloeken” omwille van de opborrelende emotie, misschien net dankbaar zijn voor het signaal dat je lichaam je wilt geven? Om je zo dichter bij jezelf te brengen… Weer ’n inzicht besef ik. 

Ik schilder verder. De beige tinten van een strand verschijnen. En de blauwe tinten van kolkend water en golven. Ik hou van de natuur en ik hou van de oceaan. Ik besluit een tweede vrouwenlichaam te tekenen. Omgekeerd dit maal. Met lang, weelderig haar dat verspreid ligt over het blauw van de oceaan. Beide lichamen strekken hun armen uit in de lucht en grijpen naar een groot, rood, bonzend, aanzwellend hart. Zelfliefde, zo besef ik, betekent voor mij, onvoorwaardelijk van je zelf houden. Van alle versies van jezelf. Op de dagen dat je alle to do’s afvinkt, is het “gemakkelijk”. Dan zie ik mezelf graag en steek ik zonder problemen een pluim op mijn eigen hoed. Maar, op de dagen dat ik me van mijn slechtste kant laat zien, dat ik geen wilskracht heb, dat mijn minder goede eigenschappen de bovenhand nemen, dan is de zelfkritiek alom tegenwoordig. De twee vrouwenlichamen, dat zijn de twee kanten van mezelf. Ik wil beiden omarmen om mezelf echt graag te zien. Niet enkel “the best version of me”. 

Zo sensueel en frivool ook, merkt Anke op. Ja, dat klopt, bevestig ik. Ik word me de laatste jaren hoe langer hoe meer bewust van de vrouwelijke energie die ik in me draag. De zachtheid die ermee gepaard gaat. Vroeger was ik er precies bang voor. Maar voor mij is ook zelfliefde, die vrouwelijkheid 100% omarmen. Het lange weelderige haar, de vrouwelijke vormen van het lichaam, de opengespreide armen. Vrijheid is een ander woord dat in mijn hoofd naar boven komt. 

Ik leg tenslotte nog enkele accentjes met de wasco’s. Bedenk me een seconde kritisch dat het bovenste vrouwenlichaam net een mislukte garnaal is… en voel schaamte. Het maken van dit werk is enorm confronterend voor mezelf, besef ik. Ben ik dan toch zo’n perfectionist?, vraag ik mezelf af…

Meer spelen, dat is de tip die Anke me nog geeft vooraleer ik de deur van het atelier achter me dicht trek. Ga op zoek naar manieren om meer speelsheid en joy in je leven te brengen. Ik voel dat jij een gedreven, loyaal persoon bent. Een harde werker die met momenten een marathon wilt lopen en daarbij enorm prestatiegericht is. Het is ok om met momenten uit te checken en even niets te doen, gewoon met het doel te genieten en vreugde te ervaren. Niets meer, niets minder.

Be well,