Mag ik je meenemen naar een plek die voor mij heel speciaal is? Een plek die fungeert als mijn gymzaal, maar ook als mijn meditatie kamer. En plek waar je je bewust wordt van de fysieke sensaties in je lichaam. Maar waar je tegelijk ook gestimuleerd wordt om je gedachtes te observeren. To turn inward… zeggen ze zo mooi in het Engels. Een plek waar je één van de puurste vormen van detox ervaart. Allereerst lichamelijk. Je zweet alle afvalstofjes in je lichaam letterlijk uit. Maar ook je brein wordt, beetje bij beetje, “ontgift” van “toxische” gedachtes. Bovendien krijgt je humeur er, op de meest natuurlijke manier, ’n happy boost! Wel, lieve lezer, heb ik je kunnen overtuigen om me te vergezellen naar die plek? Ik hoop het wel… Laat me je dan bij de hand nemen want we gaan naar…
De sauna! Of je nu een doorgewinterde wellness liefhebber bent… Of je bent een sauna dummy en je hebt nog nooit in je leven in een stap in de sauna gezet. Ik wil je graag enkele van mijn persoonlijk tips aanreiken. Het lijken misschien “kleine dingetjes” maar het zijn dé zaken die er doorheen de jaren voor gezorgd hebben dat ik echt ben gaan genieten van het saunaritueel. Zoveel zelfs, dat ik er in principe niet meer hoef aan te denken. Als nu, na de zomer, de eerste koudere dagen zich aandienen, zal mijn lijf als vanzelf vragen naar een deugddoende sauna sessie. Dat is ’n gevoel dat ik ook jou wil laten ervaren!
Daarnaast wil ik met mijn tips enkele obstakels uit de weg ruimen. Als ik mensen vertel dat ons bedrijf, Gervi, sauna’s verkoopt, krijg ik namelijk nog wel eens de volgende reactie: “Ahja, sauna, dat heb ik ooit eens 5 minuutjes gedaan, maar pfff, zo warm, dat was niks voor mij.”. Als ik dan ’n beetje doorvraag hoe het dan verlopen is, die ene keer dat ze het geprobeerd hebben, begrijp ik vaak al snel waarom “het niks voor hen was”. Er mist dan duidelijk nog wat kennis en begrip van wat je best wel (en niet) doet in de sauna. Want met de verkeerde aanpak kan dat zalige gevoel van een sauna sessie inderdaad snel omslaan in een martelgang. En dat is ’n jammere zaak gezien de fantastische benefits die saunagebruik je kan bieden…
“In je blootje, is dat niet raar?”
Mensen die overwegen om voor het eerst ’n publieke sauna te bezoeken, stellen me deze vraag wel eens. En ik begrijp absoluut waarom het oncomfortabel kan zijn als je er niet vertrouwd mee bent. Je uitkleden totdat je volledig naakt bent, het is eerder iets dat je doet in de intimiteit van je eigen bad- of slaapkamer. Alleen of in het gezelschap van je partner of kinderen. Als je je dan plots moet blootgeven op een plek waar je nooit eerder was, in het gezelschap van mensen die je van haar noch pluim kent. Je zou voor minder zweethandjes krijgen. De verleiding is dan misschien groot om te kiezen voor een wellness center dat badkleding toestaat. Maar, ik zou je toch zeggen, beste lezer, wees moedig en “Give it a try!”. Het voelt nu eenmaal veel fijner om na de saunasessie een frisse douche te nemen, je badjas aan te trekken en je “droog” te kunnen nestelen op een ligbed dan in een kleddernatte bikini of zwembroek.
Mijn ervaring is bovendien dat het ongemakkelijke gevoel, als het er al is, maar heel even blijft hangen. Het kan raar zijn als je de eerste keer naakt in een groepssauna stapt, maar zo goed als altijd is dat gevoel alweer verdwenen tegen dat de sauna sessie er op zit. Realiseer je ook dat je in principe enkel “echt naakt” bent in het zwembad of onder de douche. In de sauna kan je een handdoek rond je slaan. En als je rondwandelt in een wellness center, draag je een badjas. Besef tenslotte ook dat de andere bezoekers ook maar mensen zijn, zoals jij en ik. Ze zijn daar, net zoals jij, om van wellness te genieten, en dat is nu eenmaal het fijnst zonder kleding.
“Mijn lichaam kan die hitte niet aan.”
Een andere bezorgdheid die ik regelmatig hoor, is de vrees van sommigen dat ze simpelweg fysiek niet gebouwd zijn om de hoge temperatuur van een sauna te verdragen. Ben jij één van hen, lieve lezer? Laat me je dan eerst even geruststellen. Een saunabezoek is mogelijk voor zo goed als iedereen. Van jong tot oud. Ja, in Finland, hét land van de sauna, nemen kersverse ouders hun pasgeboren baby’tjes zelfs 1-2 minuutjes mee in de sauna om hun weerstand te verhogen. Dat het mogelijk is voor zo goed als iedereen, wilt echter niet zeggen dat je dan ook meteen 15 minuten in een sauna van 90 graden moet doorbrengen. Naar je lichaam luisteren is hier de boodschap. Kies een temperatuur en duurtijd die voor jou goed aanvoelt.
Is het de eerste keer dat je een wellness center bezoekt? Start dan met de sauna met de laagste temperatuur. Check ook altijd eerst even je voeten voor je de sauna instapt. Zijn je voeten ijskoud? Dan neem je best eerst een warm voetbadje om ze op te warmen. Idealiter betreedt je een sauna met een lichaam dat van kop tot teen éénzelfde temperatuur heeft. Eenmaal in de sauna, zoek je ’n plaatsje op de onderste bank. Hoe hoger je gaat in de cabine, hoe warmer het wordt. De hete lucht stijgt immers naar boven, waardoor je op de bovenste bank vaak de ervaren sauna rotten vindt. Sla je handdoek uit en ga liggen. Om die manier is de belasting voor je lichaam ’n heel stuk minder dan wanneer je rechtop blijft zitten in de sauna. Sluit je ogen, focus op je ademhaling en ontspan…
Bevind je je in de sauna samen met bekenden? Weersta aan de verleiding om hele gesprekken te gaan voeren. Een woordje uitwisselen af en toe kan geen kwaad, maar verhitte discussies horen hier niet thuis. Al deze puntjes zullen ervoor zorgen dat het gemakkelijker wordt om de kaap van 15 minuten, de doorlooptijd van de zandloper, te behalen. Voel je dat je echter na 10 minuten al snakt naar de frisse buitenlucht? Niet erg! Verlaat dan de cabine en besef dat sauna in feite ook “sporten” is. Een passieve vorm van sporten dan, waarbij, net zoals bij de actieve vorm, je hart sneller gaat kloppen, je bloedvaten uitzetten, je gaat transpireren om je lichaam af te koelen, enz. Je bent geen atleet na 1 uur bewegen. En je bent geen sauna expert na 1 saunasessie. Maar met de nodige training (en bijhorende gewenning) kan je wel zienderogen vorderingen maken.
“Ik verveel me dood in de sauna…”
In de sauna voel je het zweet op je lijf (tastzin). Je ruikt het aroma van de etherische olie die verdampt na een opgiet (reukzin). Soms hoor je ook natuurgeluiden of ontspannende muziek (gehoor). Je zou dus zeggen dat de sauna je zintuigen stimuleert. Toch is dit niet wat heel wat mensen in eerste instantie ervaren. Voor hen is de sauna een plek van sensory deprivation.
In deze ongelofelijk snelle wereld worden we non-stop bestookt met informatie. Onze smartphones rinkelen, via onze sociale media kanalen stromen er berichtjes binnen, onze mailbox is nooit leeg, enz. Wanneer we dan plotsklaps uit die informatie overload wereld gehaald worden en in een sauna liggen (met de verplichting onze ogen te sluiten en gewoon te “zijn”), kan het wel eens mis lopen. We snakken naar afleiding en weten ons geen blijf met onszelf. Dit is de reden dat ik wel eens hoor van mensen dat ze de sauna bestempelen als saai en slaapverwekkend (niet in de goede zin van het woord).
Merk jij ook dat de stilte van de sauna je nerveus maakt, beste lezer? Probeer zo’n sessie dan eens te zien als een mentale training in bewustzijn en zelfcontrole. Het is vaak pas wanneer je “gedwongen” wordt om stil te zijn, dat je je bewust wordt van je gedachten. Je zal merken dat ze van hot naar her springen en jou op sleeptouw nemen in plaats van omgekeerd. Wil je innerlijke rust ervaren? Dat doe je door de controle terug in eigen handen te nemen. Ik pak dat altijd als volgt aan. Ik leg mijn handen op mijn onderbuik en focus op mijn ademhaling. Ik adem 4 seconden in door mijn neus en vervolgens 8 seconden uit door mijn mond. Dit herhaal ik 10 keer. Merk ik dat ik de tel verlies? Niet erg! Dan begin ik gewoon van voor af aan.
Ik zeg niet dat je je brein moet uitzetten in de sauna en aan niets mag denken. Dat lijkt me trouwens ook onmogelijk. Maar ik probeer wel steeds de onophoudelijke gedachtestroom in mijn hoofd te vertragen. Extra pluspunt: doordat je in de sauna geen afleiding ervaart, gaat je brein vaak zelf op zoek naar manieren om zichzelf te “entertainen”. Het is daarom niet toevallig dat de sauna één van de plekken is waar de beste ideeën uit het niets in mijn hoofd lijken te “floepen”.
Tenslotte, nog ’n geruststelling, lieve lezer. Fysieke gewenning aan de hoge temperaturen in een sauna is één punt. Maar, wist je dat je ook “mentaal” went aan de stilte in een sauna? De eerste sessie zal je misschien geen blijf weten met jezelf. Maar sessie na sessie voel je dat het steeds gemakkelijker wordt om innerlijke rust te vinden in de sauna.
“Een koude douche nadien: ben je gek geworden?”
Het klinkt inderdaad misschien crazy… Waarom zou je jezelf vrijwillig die pure “horror” aandoen van je bezweette lichaam onder ’n ijskoude douche te steken? Je bent goed opgewarmd als je uit de sauna stapt en je verlangt naar water, maar waarom moet dat persé ijskoud zijn? Die bubbelende jacuzzi is toch ook gevuld met water? En is bovendien ’n aanlokkelijkere optie dan het ijskoude dompelbad? Is dat koud douchen echt wel nodig?
Wel, beste lezer, vergis je niet. Ik spreek niet voor niets over ’n saunaritueel. Een opeenvolging van vastomlijnde stappen. Wil je het ritueel tot een goed einde brengen, dan doorloop je alle stappen. Dus, ook het afkoelen en het rusten. Wanneer loopt het mis? Meestal wanneer je besluit dat dat afkoelen toch niet echt nodig is. Want wat gebeurt dan? Je lichaam geraakt niet afgekoeld, je blijft maar “nazweten” en je voelt je “mottig”. Hoe oncomfortabel het ook mag aanvoelen de eerste seconden dat de koude waterstralen je huid raken, je lichaam heeft die koude echt wel nodig. Om je bloedvaten terug te laten inkrimpen, om je poriën terug te laten sluiten en vooral, om je dat “misselijke” gevoel te besparen. Meer zelfs, je zal je fantastisch voelen als je doorbijt!
Mijn tips om het afkoelen toch wat gemakkelijker te maken? Ten eerste, blijf in de sauna totdat je het écht goed warm hebt. Herinner jezelf desnoods, elke keer dat je wilt opstappen en naar buiten gaan, aan de koude douche die dadelijk volgt. Wedden dat dit je motiveert om het net wat langer vol te houden? Ten tweede, ga eerst even na buiten, adem diep in en uit en koel zo om te beginnen je longen af, vooraleer je je lichaam aan koud water blootstelt. Maar, blijf ook niet te lang buiten ronddwalen. Hoe langer je wacht, hoe meer je lichaam afkoelt en hoe moeilijker het wordt om toch in dat koude dompelbad te stappen. Timing is everything. 🙂
Ten derde, een tip specifiek voor als je gaat afkoelen in een koud zwembad of dompelbad. Misschien evident, maar ga rustig langs het trapje in het water. In een ijskoud zwembad springen is misschien stoer, maar het zal je goesting om een volgende keer nog eens in de sauna te gaan in één klap van tafel vegen. Eenmaal je schouders onder water zijn: houd je stil! Je zal merken dat het waterlaagje van ongeveer 1cm rond je lichaam opwarmt door de hitte die je lichaam afgeeft. Dus, als je je heel stil houdt, krijg je het, zelfs al bevindt je lichaam zich in ijskoud water, toch warm. Ik kan op deze manier zelfs minutenlang in een ijskoud zwembad blijven “zitten” na een saunasessie.
Die ene sauna ervaring op mijn bucket list
Zo, dat waren mijn tips, beste lezer. Ik leerde ze al doende de voorbije jaren waarin ik tal van publieke én privé sauna’s bezocht. Ik probeerde er zowat elk wellness ritueel uit dat me exotisch in de oren klonk en dat mijn nieuwsgierigheid prikkelde. Eind vorig jaar nam ik zo nog deel aan een 90 minuten durende “ceremonie” in de Temazcal. Dit is een Mexicaanse zweethut waarin je in volledige duisternis gehuld bent.
Toch staat er één sauna belevenis op mijn bucket list die ik voorlopig nog niet heb kunnen afvinken. Benieuwd, lieve lezer? Het echte, authentieke Finse saunaritueel! Na een sneeuwwandeling, op zoek gaan naar een houtgestookte sauna in de Scandinavische wildernis. Inclusief de heerlijk geurende verse berkentasjes die je op je huid slaat om je bloeddoorstroming nog meer te stimuleren. En dan eindigen met een “ijsduik” in een lichtjes bevroren meertje. Ga jij mee, lieve lezer, naar die speciale plek?
